ΙΔΙOΤΗΤΕΣ ΣΙΔΗΡOΥ
O σίδηρος λαμβάνει μέρος σε ζωτικότατες βιολογικές λειτουργίες του σώματος μας. Βρίσκεται κατά 70% περίπου στην αιμοσφαιρίνη, το συστατικό που δίνει το κόκκινο χρώμα στα ερυθρά αιμοσφαίρια και που έχει τον εξαιρετικό ρόλο μεταφοράς του οξυγόνου από τους πνεύμονες προς όλα τα σημεία του σώματος.Ένα 5% της παραπάνω ποσότητας βρίσκεται στην μυοαιμοσφαιρίνη, μια ένωση που μεταφέρει και αποθηκεύει οξυγόνο στους μύες. Η μυοαιμοσφαιρίνη έχει αυξημένο ρόλο όταν οι μυς εργάζονται σκληρά. O σίδηρος είναι απαραίτητος για την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος καθώς και για τη δράση πολλών ενζύμων που παίρνουν μέρος στην διαδικασία παραγωγής ενέργειας. Η ανεπαρκής ποσότητα σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία και να στερήσει τους ιστούς του σώματός μας από την επαρκή ποσότητα οξυγόνου. Συμπτώματα μιας τέτοιας κατάστασης είναι συνήθως η χλωμότητα, η κόπωση, η ευερεθιστότητα, η ταχυκαρδία μετά από ελαφριά σωματική άσκηση, η ευαισθησία στο κρύο, η μείωση ικανότητας συγκέντρωσης. Θα πρέπει να επισημάνουμε, πάντως, ότι και η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 ή και φολικού οξέος μπορούν να οδηγήσουν σε αναιμία (μεγαλοβλαστική αναιμία). Άλλα συμπτώματα ανεπάρκειας σιδήρου μπορεί να σχετίζονται με τη μειωμένη λειτουργικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος και περιλαμβάνουν μειωμένο αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων, μειωμένη παραγωγή αντισωμάτων, μειωμένη αντίσταση στις λοιμώξεις. Πρόσφατες έρευνες έχουν δώσει ενδείξεις και για άλλα συμπτώματα ανεπάρκειας, όπως τάση για αυξημένη κατανάλωση αλατιού, αυξημένη συγκέντρωση λίπους στο συκώτι και στο αίμα, γωνιακή χείλωση (φλεγμονές στις γωνίες του στόματος). Η ανεπάρκεια σιδήρου είναι αρκετά διαδεδομένη σε όλες τη πληθυσμιακές ομάδες, ιδιαίτερα όμως στις γυναίκες γόνιμης ηλικίας και στις έγκυες. Αυξημένους επίσης κινδύνους ανεπάρκειας σιδήρου διατρέχουν τα άτομα που παρουσιάζουν αιμορραγίες, όπως αιμορραγίες στομάχου και αιμορροΐδων. Σαν αποθήκες σιδήρου στο σώμα μας λειτουργούν το συκώτι, ο σπλήνας, ο μυελός των οστών και οι μύες
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ – ΠΡOΦΥΛΑΞΕΙΣ
Η τοξικότητα από σίδηρο σε ενήλικες είναι σχετικά σπάνια, γιατί η απορρόφηση σιδήρου ρυθμίζεται από το έντερο, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Hμερήσιες δοσολογίες έως 75-85mg δεν αναμένεται να έχουν παρενέργειες. Υψηλότερες δοσολογίες θα πρέπει να λαμβάνονται με συμβουλή ιατρού. Είναι γενικά καλύτερα ο σίδηρος που λαμβάνουμε συμπληρωματικά να προέρχεται από πολυμεταλλικά-πολυβιταμινικά συμπληρώματα, παρά από συμπληρώματα μεμονωμένου σιδήρου. Σε άτομα με αυξημένη ανάγκη αντιοξειδωτικής προστασίας συνιστάται η ταυτόχρονη λήψη αντιοξειδωτικων ουσιών, γιατί ο σίδηρος όταν ιονίζεται (Fe2, Fe3), αποκτά οξειδωτικές ιδιότητες. Άτομα που υποφέρουν από τη γενετική πάθηση αιμοχρωμάτωση θα πρέπει να αποφεύγουν συμπληρώματα σιδήρου ή τροφές πλούσιες σε σίδηρο ή να μαγειρεύουν σε σκεύη από σίδηρο ή μαντέμι, καθώς τα σκεύη αυτά μπορούν να αυξήσουν πάρα πολύ τα επίπεδα σιδήρου στο μαγειρεμένο φαγητό. Άλλα άτομα στα οποία αντενδείκνυται η λήψη σιδήρου είναι εκείνα που υποφέρουν από οξεία ηπατίτιδα, από αιμοσιδήρωση (πάθηση παραπλήσια της αιμοχρωμάτωσης), από αιμολυτική αναιμία, καθώς και άτομα που κάνουν συχνές μεταγγίσεις αίματος.Τα συμπληρώματα διατροφής και τα φάρμακα που περιέχουν σίδηρο θα πρέπει να φυλάσσονται με επιμέλεια μακριά από παιδιά, ιδίως τα μικρότερα, καθώς υψηλές δόσεις σιδήρου μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και το θάνατο σε παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών.
